تحليل سري هاي زماني

مقدمه

يك سري زماني مجموعه مشاهداتي است كه بر حسب زمان مرتب شده باشند.

داده هايي كه از مشاهدات يك پديده در طول زمان بدست مي آيند بسيار متداول هستند. در كسب و كار و اقتصاد، قيمت سهام در بازار بورس، شاخصهاي قيمت ماهانه، ارقام فروش سالانه و غيره را مشاهده مي كنيم. در هواشناسي بيشترين و كمترين درجه حرارت روزانه، باران سالانه و شاخصهاي خشكسالي و سرعتهاي باد در ساعات مختلف را مشاهده مي كنيم. در كشاورزي ارقام سالانه مربوط به محصول و توليد دام، فرسايش خاك و فروش صادرات را ثبت مي كنيم.  در علوم بيولوژيكي فعاليت الكتريكي قلب را در فواصل يك هزارم ثانيه مشاهده مي كنيم.

فهرست زمينه هايي كه در آن سري زماني مشاهده شده و تجزيه و تحليل مي شود بي پايان است. مي توان گفت كه بيشتر شاخه هاي علوم منجر به مطالعه داده هايي كه به شكل سريهاي زماني رخ مي دهند، مي شود.

هدف تجزيه و تحليل سريهاي زماني معمولا دو مورد است:

  • درك يا به مدل درآوردن مكانيسم تصادفي كه منجر به مشاهده سري مي شود،  و 
  • پيش بيني مقادير آينده سري بر مبناي گذشته آن.

استراتژي الگوسازي

پيدا كردن الگوهاي مناسب براي سريهاي زماني كاريست مهم. يك استراتژي چند مرحله اي براي ساختن يك الگو بوسيله آقايان باكس و جينكينس در سال 1976 وضع شده است. در اين روش سه مرحله عمده وجود دارد كه از هر يك از آنها ممكن است چندين بار استفاده كنيم:

1- تشخيص (يا شناسايي) الگو

2- برازش الگو

3-تشخيص درستي الگو يا نيكويي برازش

در تشخيص يا شناسايي الگو، دسته اي از الگوهاي سريهاي زماني را كه براي سري زماني مشاهده شده مناسب است انتخاب مي كنيم. در اين مرحله نمودار زماني سري را مورد توجه قرار داده و آماره هاي متفاوت زيادي را از داده ها محاسبه مي كنيم و همچنين از اطلاعاتمان در زمينه موضوعي كه داده ها بدست آمده اند، مانند اقتصاد، فيزيك، شيمي يا بيولوژي  كه داده ها از آنجا ناشي شده اند استفاده مي كنيم. تاكيد مي كنيم الگويي كه در اين مرحله انتخاب مي شود آزمايشي است و به تجديد نظري كه بعدا در تجزيه و تحليل مي شود بستگي دارد.

در انتخاب الگو اصل امساك را در نظر مي گيريم، يعني الگوئي كه به كار برده مي شود بايد به كمترين تعداد ممكن پارامترها كه بطور قابل قبولي داده ها را مشخص مي كند نياز داشته باشد. از آلبرت انيشتاين نقل شده است كه »هر چيز بايستي تا جائي كه ممكن است ساده شود ولي نه ساده تر«.

بطور قطع الگو شامل يك يا چندين پارامتر است كه بايد مقاديرشان از سري مشاهده شده برآورد شود. برازش الگو پيدا كردن بهترين برآوردهاي ممكن پارامترهاي نامعلوم الگوي داده شده را شامل مي شود. محكهايي مانند كمترين مربعات و درستنمايي ماكزيمم را براي برآورد در نظر مي گيريم.

بررسي درستي الگو به تجزيه و تحليل كيفيت الگوئي كه ما تشخيص و برآورد كرده ايم مربوط مي شود. برازش الگو به داده ها تا چه اندازه مناسب است؟ آيا فرضهاي مربوط به الگو بطور معقولي صادق مي باشند؟ اگر عدم كفايتي پيدا نشود در اين صورت، فرض مي كنيم الگو كامل است و با استفاده از آن مي توان مقادير آينده سري را پيش بيني كرد. در غير اينصورت بر مبناي عدم كفايتي كه در الگو پيدا شده، الگوي ديگري را انتخاب مي كنيم. يعني بر مي گرديم به مرحله تشخيص الگو. بدين ترتيب سه مرحله را آنقدر دور مي زنيم تا يك الگوي قابل قبول پيدا كنيم.

نرم افزار ميني تب (Minitab) و آموزشهای آن

چون محاسبات لازم براي هر مرحله در ساختن الگو مشكل است و براي رسيدن به نتيجه گاهي لازم است بارها مراحل فوق را انجام دهيم، از نرم افزارهاي آماري خصوصا ميني تب (Minitab) كه از نظر تحليل سريهاي زماني توانايي هاي بيشتري نسبت به ساير نرم افزارها برخوردار است استفاده مي شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد ميني تب به لينک معرفی نرم افزار Minitab   و مراجعه فرماييد.

براي انجام تحلیل آماری فصل 4 پایان نامه در خصوص سري هاي زماني با ما ارتباط بگيريد.

به اطلاع شما محقق گرامي مي رساند دو کتاب ارزشمند و یک آموزش هدفمند در خصوص نرم افزار ميني تب در فروشگاه اينترنتي اين مرکز (به منوی محصولات مراجعه نمایید) عرضه مي گردد. نام کتابها به  قرار زير است:

تجزيه و تحلیل سریهای زمانی با نرم افزار مینی تب- مصطفي خرمي و دکتر بزرگنيا

آمار کاربردي با ميني تب- محمودوند، پارسي، حسني

برآورد مدلهای آریما (ARIMA) در Minitab به صورت گام به گام

5/5 - (2 امتیاز)
با استفاده از بخش نظرات در انتهای صفحات سایت، می توانید سوالات و نظرات خود را پیرامون آن مطلب درج نمایید یا اینکه نظرات سایر دانش پژوهان را بخوانید. برای جستجو میان کامنتها از Ctrl + f استفاده نمایید. ضمنا از طریق ایمیل از پاسخ ما به سوال خود مطلع خواهید شد. دوستانی که اطلاعات فنی دارند، لطفا به سوالات پاسخ دیگران دهند (لینک درج نشود).

سید مجتبی فرشچی

فوق ليسانس خود را از شهيد بهشتي تهران در رشته آمار- گرايش اقتصادي اجتماعي گرفته ام. مایلم خدماتی مطمئن و تخصصی در زمینه تحلیل آماری، مشاوره SPSS و آموزش SPSS به دانشجویان و پژوهشگران سراسر کشور ارائه دهیم.

نوشته های مشابه

‫4 دیدگاه ها

  1. سلام. لطفا سوالات و نظرات خود در خصوص اين مطلب را در همين بخش ديدگاه مطرح نماييد. از طريق ايميل از پاسخ ما مطلع خواهيد شد.
    براي جستجو در ميان کامنت ها از Ctrl + f استفاده نماييد.

  2. با عرض سلام و سپاس از مطالب آموزنده شما،

    لطفا در این مورد راهنمایی فرمائید:
    چگونه می توان در مینی تب پیش بینی به روش میانگین موزون متحرک انجام داد؟ نمودار WMA، کجاست؟
    هیچ گزینه ای در این خصوص ندیدم. فقط میانگین موزون متحرک نمایی EWMA در قسمت چارتهای کنترل، موجود است که مورد نظرم نیست.

    با تشکر

  3. سلام
    وقتتون بخیر
    بهترین و کامل ترین نرم افزار برای تحلیل سری زمانی و پیش بینی کدوم نرم افزار هست؟
    منظورم اینه که اکثر مدل های سری زمانی و اقتصاد سنجی رو باهاش بشه انجام داد

    1. سلام. شاید بشه گفت نرم افزار ایویوز که به صورت گسترده در زمینه اقتصاد سنجی استفاده می شود. البته ایویوز معروف ترین است و نرم افزارهای آماری خوب زیاد داریم. استتا هم خیلی خوبه.
      سایت ایویوز مجموعه آماری اطمینان شرق را ببینید: https://www.eviews-iran.ir/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

0
    0
    سبد خرید شما
    سبد خرید شما خالی استرفتن به فروشگاه